Wymiany

Profesor Susan Crane z University of Arizona z wizytą w Łodzi

Profesor Susan Crane z University of Arizona w październiku 2012 roku była jedną z tych osób, które przyjmowały w Tucson delegację nauczycielek, uczennic i uczniów z XV LO. Przygotowała dla nas interesujące warsztaty o Holokauście, a także poprowadziła wykład dotyczący historii II wojny światowej i recepcji tamtych wydarzeń w podręcznikach polskich i amerykańskich. To ona także rekrutowała studentki i studentów amerykańskich do wyjazdu do Polski i blisko współpracowała z Barbarą Matusiak w przygotowaniu programu polskiego.

Relacje młodzieży z pobytu w Polsce i zachwyty nad poziomem organizacji wizyty zainspirowały profesor do przyjazdu do naszego kraju wraz z rodziną - mężem i córką. Wracając z konferencji naukowej w Londynie, "po drodze" - jak stwierdziła - odwiedziła Warszawę i Kraków, zawitała też 30 maja do Łodzi, po której oprowadzały ją Barbara Matusiak i Izabela Wądołowska.

Susan Crane bardzo chce, aby wymiana z XV LO była kontynuowana.
Pragnie także na dłużej przyjechać do Łodzi, której historia niesłychanie ją zaciekawiła.

Amerykańska rewizyta w Polsce

W październiku 2012 roku grupa Piętnastkowiczów odwiedziła na zaproszenie dr Lisy Adeli z University of Arizona Arizonę. Był to pierwszy etap autorskiego projektu wymiany napisanego wspólnie przez Barbarę Matusiak z XV LO i Lisę Adeli. 15 grudnia przybyła do Polski grupa studentów z arizońskiego uniwersytetu. By zrealizować drugi etap programu, potrzebna była współpraca ze szkołami z Warszawy i z Krakowa oraz z Wydziałem Stosunków Międzynarodowych i Politologii UŁ. Na lotnisku Okęcie przywitała Amerykanów Barbara Matusiak wraz z warszawskimi rodzinami gotowymi ich gościć.

Cześć warszawska

Przyjęcie u rodzin warszawskich zorganizowali Profesor Agnieszka Hiszpańska oraz Profesor Robert Szuchta z 64 Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Ignacego Witkiewicza w Warszawie.

Studenci Jinni Trusko, Jennifer Manzur, Paul Honan, Alyssa Cunial, Rachel Sargent oraz Lauren Garielpy rozpoczęli swój pierwszy dzień od zwiedzania Muzeum Powstania Warszawskiego. Następnie - pod kierunkiem przewodniczki Ewy Bartosiewicz - odbyli wizytę studyjną na terenie getta warszawskiego. Wędrowali wzdłuż ulic Żytniej, Smoczej, Nowolipki (miejsce ukrycia 2 części Archiwum Ringelbluma, ocalały kościół św. Augustyna), widzieli Muzeum Więzienia Pawiak, przeszli do Pomnika Umschlagplatz, spacerowali wzdłuż Traktu Pamięci i Męczeństwa Żydów Polskich - widząc po drodze: bunkier na Miłej 18, tablicę Szmula Zygielbojma, Pomnik Bohaterów Getta, tablicę Emanuela Ringelbluma, budynek Muzeum Historii Żydów Polskich i tablicę Żegoty. Byli również na pl. Grzybowskim,gdzie zwiedzali kościół Wszystkich Świętych i synagogę Nożyków, zobaczyli też symboliczną granicę między "małym" a "dużym" gettem, upamiętniającą kładkę nad Chłodną.

17 grudnia studenci rozpoczęli od warsztatów z Pauliną Sobieszuk z z Muzeum Historii Żydów Polskich zorganizowanych w 64 Liceum. Młodzież rozmawiała o polskich Sprawiedliwych i o uwarunkowaniach ich heroicznych postaw. Po warsztatach Amerykanie udali się na teren obozu zagłady w Treblince, gdzie oprowadzała ich Barbara Matusiak. Amerykańscy studenci zostali przyjęci przez dyrektora Muzeum Zagłady i Męczeństwa w Treblince, Edwarda Kopówkę.

Po powrocie z Treblinki młodzież amerykańska zwiedzała pod kierunkiem Barbary Matusiak Warszawę i degustowała typowe polskie potrawy: placki ziemniaczane, bigos, gołąbki... Później miejsca zwiedzania były różne, ale niezmienna pozostała chęć popróbowania wszystkich polskich potraw.

Cześć krakowska

W Krakowie przyjęcie amerykańskiej młodzieży zorganizował nauczyciel 16 LO Profesor Grzegorz Siwor. Wspólnie z Barbarą Matusiak oprowadzał studentów z Arizony po Starym Mieście. Amerykanie widzieli między innymi ołtarz Wita Stwosza w Kościele Mariackim, witraże autorstwa Stanisława Wyspiańskiego w Kościele Franciszkanów, Sukiennice, najstarsze budynki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wawel. Największym hitem tego dnia był oczywiście wawelski smok - przed jego pomnikiem odbyła się sesja zdjęciowa w iście amerykańskim stylu.

19 grudnia rozpoczął się od zwiedzania Starej Synagogi na Kazimierzu, gdzie mieści się największy w Krakowie zbiór judaiców. Studenci zobaczyli też ortodoksyjną synagogę Remuh - wraz z najstarszym w Krakowie cmentarzem żydowskim - i reformowaną Tempel. Kolejnym etapem podróży przez Kraków była wizyta studyjna na terenie getta krakowskiego [plac Bohaterów Getta, Apteka "Pod orłem", mur getta] oraz zwiedzanie Muzeum Fabryki Oskara Schindlera "Emalia".

Auschwitz

20 grudnia studenci zaliczyli 6-godzinną wizytę studyjną na terenie obozów Auschwitz i Auschwitz-Birkenau. Było to doświadczenie bardzo przejmujące i poruszające dla młodzieży - szczególne dotknięcie zła w całej jego istocie. Po południu Amerykanie byli goszczeni w Centrum Żydowskim w Oświęcimiu, w którym Glib Pronski przybliżył im realia życia wspólnoty żydowskiej w Oświęcimiu przed wybuchem II wojny światowej.

Część łódzka

W Łodzi naszych gości przyjmowały rodziny: Profesor Izabeli Wądołowskiej, Mileny Adelt, Macieja Baranowskiego, Martyny Dawidowskiej, Michała Kochanowskiego, Moniki Konopińskiej, Justyny Nawrockiej, Natalii Piątkowskiej, Marty Pustelnik, Agnieszki Trafalskiej, Michała Wacławskiego.

Amerykanie spotkali się rano 21 grudnia ze studentkami i studentami amerykańskiego koła naukowego z Wydziału Stosunków Międzynarodowych i Politologii UŁ. Z grupą łódzkich studentów przybyła na spotkanie dr Magda Marczuk, opiekunka koła. Stronę licealną reprezentowały Barbara Matusiak i Izabela Wądołowska, która okazała się niezrównaną tłumaczką w wielu ważnych momentach wizyty. Polsko-amerykańska grupa zwiedziła słynną łódzką Detkę, a później dyskutowała w jednej z łódzkich kawiarni o przeszłości wielokulturowej Łodzi i o współczesnych perspektywach tego miasta.

Studenci zostali zaproszeni do XV LO na Wigilie klasowe - gościły ich klasy: IIa, IId i IIIb - a potem do kościoła Ojców Klaretynów, z którymi rozmawiali o problemach i sukcesach polskiego katolicyzmu. Dzień uwieńczył koncert kolęd w Filharmonii Łódzkiej.

22 grudnia został poświęcony zwiedzaniu centrum Łodzi. Amerykanie zwiedzali wspólnie z młodzieżą z XV LO Pałac Poznańskiego, spacerowali po Piotrkowskiej, fotografowali się przy pomnikach na tejże ulicy i przeżywali prawdziwy szał zakupowy w Galerii Łódzkiej.

23 grudnia został poświęcony szlakowi żydowskiemu w Łodzi [Getto Litzmannstadt, cmentarz żydowski, Stacja Radegast, Pomnik Pękniętego Serca, obóz cygański, Park Ocalonych].

Całe Święta Bożego Narodzenia Amerykanie spędzili z łódzkimi rodzinami. Nie tylko dzielili się opłatkiem w czasie wigilijnej wieczerzy, nie tylko konsumowali tradycyjne polskie potrawy, ale byli też na Pasterce, widzieli szopki stojące w łódzkich kościołach, szaleli w Manufakturze, jeździli na łyżwach, grali w bilard i w kręgle - świetnie się bawili razem z łodzianami.

W ostatni dzień w Łodzi amerykańska młodzież udzieliła wywiadu reporterowi "Gazety Wyborczej" Marcinowi Markowskiemu, robiła zakupy i żegnała się ze swoimi polskimi opiekunami na uroczystym obiedzie. 28 grudnia nasi goście odjechali - były łzy wzruszenia i zapewnienia o dalszych kontaktach. Amerykanie na pewno wiedzą, że tu będzie zawsze ich drugi dom:)

Arizona dream... Piętnastkowicze w USA

Od 2 do 13 października trwała wizyta młodzieży XV LO w Arizonie. Wymiana odbyła się pod hasłem "Nauczanie o Holokauście i prawach człowieka w USA oraz w Polsce". Program wyjazdu został stworzony przez Barbarę Matusiak i dr Lisę Adeli z University of Arizona. Na czele delegacji stanęła Dyrektor Ewa Kaczorowska, a nad językowym poziomem uczestniczek i uczestników czuwała Izabela Wądołowska.

Nauczycielki oraz uczennice i uczniowie spędzili czas w Arizonie bardzo pracowicie. W trakcie wizyty miały miejsce następujące wydarzenia:

• Warsztaty na temat różnorodności kulturowej w szkołach średnich: Holla High School,
• Buena High School, Hebrew High School, Baboquvarii High School;
• Warsztaty o współczesnej recepcji Holokaustu w "Holocaust class" prof. Susan Crane na University Arizona;
• Warsztaty o sytuacji muzułmanów w USA na University of Arizona prowadzone przez dr Lisę Adeli;
• Spotkanie z Ocalonymi w Jewish Center w Tucson organizowane przez dyrektor Sharon Glassberg;
• Spotkanie ze społecznością polonijną w Tucson;
• Spotkanie z władzami oświatowymi Arizony oraz z pracownikami naukowymi University of Arizona;
• Spotkanie ze społecznością protestancką w Sierra Vista, warsztaty o różnorodności kulturowej w szkółce niedzielnej kongregacji;
• Wykład o historii społeczności żydowskiej w Arizonie w najstarszej synagodze w Tucson;
• Udział delegacji polskiej w święcie Symchat Torah w synagogach reformowanej i ortodoksyjnej w Tucson.

No a gdzie rozrywka? Oczywiście była! Piętnastkowicze byli w Muzeum Pustyni Sonora, zwiedzali Park Tohono, Park Krajobrazowy w Sierra Vista; zagościli w dawnym miasteczku górniczym Bisbee, które zamieniło się po latach w urokliwy ośrodek artystyczny; odwiedzili miasteczko westernowe Tombstone, słynne z pojedynku Wayatta Earpa z bandytami w O.K. Corrall; zachwycali się sztuką inspirowaną meksykańską kulturą w Muzeum De Grazia.

Czym wyróżnia się Arizona? Na pewno wielokulturowością, lasami kaktusowymi - czy Wiecie, że jest roślina nazywająca się jumping cactus, która strzela swoimi kolcami w kogoś, kto narusza jej przestrzeń?! - przepiękną pustynią, górami, cmentarzyskami wojskowych samolotów. Przede wszystkim jednak wabi Arizona słoneczną pogodą [w listopadzie jest 35 stopni Celsjusza!] i przesympatycznymi mieszkańcami: otwartymi, szczerymi, niesłychanie gościnnymi, ciekawymi Polski.
Cóż, teraz wypadnie się zrewanżować... W grudniu przyjedzie do Polski grupa amerykańskich studentów, którzy marzą o zobaczeniu chmur i śniegu. Chyba możemy im to zagwarantować:)

Amerykanie w XV LO

Na prośbę Ministerstwa Edukacji Narodowej w osobie Pani Joanny Iwaszkiewicz oraz ORE reprezentowanego przez Panią Ewę Bobińską Dyrektor szkoły Ewa Kaczorowska zgodziła się przyjąć w liceum delegację amerykańskich szkół biorących udział w Marszu Żywych. Organizacją przedsięwzięcia zajęły się Barbara Matusiak i Izabela Wądołowska, z którymi współpracowali: Małgorzata Chećko, Aneta Jachimowska, Izabela Jastrzębska, Dominika Maciaszek, Arletta Marciniak, Piotr Ossowski, Maria Papiernik, Aleksandra Wardzińska. Do spotkania merytorycznie przygotowane zostały klasy: IIIa, IIb, Ia, Id.

17 marca przybyła do XV LO 110-osobowa grupa młodzieży amerykańskiej ze szkół średnich w Miami. Wraz z uczennicami i uczniami przyjechali nauczyciele oraz Ocaleni, świadkowie tragicznej historii Holokaustu. Na zaproszenie szkoły przybyli także przedstawiciele Ambasady Stanów Zjednoczonych, Michael Rozenthal - Doradca w Sekcji Politycznej i Magdalena Garncarz, członkini tejże sekcji; Dyrektorka Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi Joanna Podolska; reprezentantka Wydziału Edukacji Miasta Łodzi Krystyna Kulik. Świadkiem całej imprezy była Telewizja Łódzka [TVP3], która spotkanie zarejestrowała, przeprowadziła wywiady z Barbarą Matusiak, uczennicami i uczniami polskimi oraz amerykańskimi [audycja została wyemitowana w programie lokalnym i ogólnopolskim!].

Spotkanie rozpoczęło odśpiewanie hymnów narodowych oraz przemówienia wygłoszone przez: Dyrektor Ewę Kaczorowską, Dyrektora Marszu Żywych z Miami dr Leona Weissberga, reprezentanta Ambasady USA Michaela Rozenthala, Dyrektor Centrum Dialogu Joannę Podolską oraz reprezentantki UMŁ Krystynę Kulik. Wszyscy mówcy podkreślali wagę spotkania, które przełamuje stereotypy, otwiera drogę do dialogu; mówili o konieczności wzajemnego poznawania swojej kultury, rozmawiania o ważnych historycznie tematach, ale i o zwyczajnych, codziennych sprawach wspólnych dla nastolatków z dwu krajów.

Drugą cześć imprezy stanowiły warsztaty integracyjne oraz warsztaty historyczne realizowane według scenariusz autorstwa Barbary Matusiak oraz Joanny Stefańczyk. Zarówno młodzież polska, jak i amerykańska wykazała się dużą kulturą osobistą, zaangażowaniem, dobrym przygotowaniem merytorycznym i otwartością na dialog. Szczególnie poruszające dla wszystkich było włączenie się w zajęcia Ocalonych, którzy opowiadali młodzieży swoje wojenne historie.

Trzecią częścią spotkania było wspólne zwiedzanie Cmentarza Żydowskiego oraz ceremonia ku czci Ofiar Holokaustu na Stacji Radegast, na której Natalia Piątkowska z klasy Ia odczytała wiersz Wisławy Szymborskiej „Jeszcze”, a wszyscy Polacy zaśpiewali „Mury” Jacka Kaczmarskiego. Ceremonię zakończyło złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pod pomnikiem na Radegaście.
A potem... no cóż, wymienianie się adresami, telefonami, łzy wzruszenia, uściski, całusy pożegnalne... Warto było dla tych chwil zorganizować to gigantyczne przedsięwzięcie.